Week 2: trainen in Nathenje

Gisteren de hele dag zitten voorbereiden met het nieuwe trainersteam
op de veranda van de lodge in Nathenje. Ondanks dat het programma al
een keer is uitgevoerd vorige week, valt er toch weer het nodige te
bespreken en toe te lichten. Ook nu weer blijkt dat het lastig is om
andermans training over te nemen. De Malawiaanse collega’s kennen
niet onze afwegingen en denkstappen bij het ontwikkelen van een
programma, dat maakt het lastig om te doorgronden waarom de dingen
zijn zoals ze zijn. De waarom-vraag staat dan ook centraal. Gelukkig is er
ook tijd voor bijpraten en worden we bij de thee getrakteerd op een
enorm stuk gekookte pompoen. ’s Avonds slaan we de warme maaltijd
maar over en kamperen we op de kamer met een meegebracht
noedelsoepje, een blikje vis en wat tomaatjes van de markt.

De locatie is even wennen. Nathenje is een soort trade-center langs de
hoofdweg die van Noord naar Zuid dwars door Malawi loopt. De hele dag
is er verkeer en denderen de trucks met tabaksoogst voorbij. De naam
snelweg kan je het niet geven, het is een tweebaansweg van steeds
wisselende breedte en kwaliteit. In Nathenje staan wat winkeltjes en
scholen langs de route én de lodge waar wij verblijven. De kamers zijn
hier groot en voorzien van huisdieren; zo heb ik een termietenkolonie
op de muur en woont Zaza onder mijn kast. De douche heeft alleen koud
water, dus elke ochtend wordt een grote emmer warm water voor je deur
gezet (“Here is your warm bath, madam”), we zijn inmiddels zeer
bedreven in het poedelen met een soepkom. Een eindje verderop staat
een enorme gloednieuwe circustent (totaal ‘out of place’ hier) waar
elke avond live optredens zijn van een evangelisch gezelschap uit
Amerika met het volume op vol. We deinen tot een uur of tien vrolijk
mee op de gospels, om vervolgens naadloos over te gaan in de
Afrikaanse klanken van de nachtclub die aan de andere kant van de
hoofdweg tot een uur of twaalf heel blij zit te zijn met zijn nieuwe
stereo. Het lijkt wel een kermis. We missen de landelijke rust van
Embangweni….

De bediening in de lodge is ook heel apart. Vanmorgen stonden we met
de trainers om 7.00 uur voor een dicht restaurant. Oei, de training
zou om 8.00 uur beginnen, wat nu? Om 7.30 uur verscheen het personeel
en horen we dat een ander gezelschap had gezegd dat zij om half acht
wilden ontbijten, dan maar meteen voor iedereen zo besloten. Tot
overmaat van ramp was de elektriciteit uitgevallen, dus duurde het tot
8.25 uur voordat we iets op ons bord hadden. Wij werden er onrustig
van, maar we waren wel de enigen die daar last van hadden. Het lag
immers niet aan ons en zonder ontbijt konden we toch zeker niet
werken? Eerlijk gezegd hadden wij dat wel overwogen als wij de
trainers waren geweest, maar die rol hadden we nu niet. En wat doe je
dan? Volgen maar, als zij blijven zitten, doen wij dat ook, maar
enigszins met kromme tenen. En de deelnemers? Die waren er nog niet om
8.00 uur. Wel zagen we regelmatig mensen langs de hoofdweg wandelen
die er uit zagen als de doelgroep van de training, maar ze liepen de
lodge voorbij. Totdat een van de trainers een studiegenoot herkende en
die wist te vertellen dat de training in het gebouw van de
onderwijsbegeleidingsdienst zou plaatsvinden, iets verderop. Nee dus.
Terwijl wij ons ontbijt snel wegwerkten, kwam de hele groep weer
rustig terug gewandeld. Tegen negenen konden we beginnen. Erg? In
ieder geval verbazingwekkend en tegelijk een spiegel voor onze
Europese daadkrachtige resultaatgerichte gedrevenheid. Geen idee of
dat altijd beter is.

Bij de opening van de dag wordt in Malawi altijd gebeden. Daar kun je
als trainer een van de deelnemers toe uitnodigen en zo geschiedde.
Vanmorgen bedankte iemand uitvoerig voor de kans die hen geboden
werd als PEA’s en tutors om het programma over Critical Thinking bij te
wonen deze week. Daar werd verder niet op ingegaan door de trainers,
wij zijn wel benieuwd of we hem terug gaan zien morgen...
Het is grappig om te zien dat op alle documenten die de trainers van
ons hebben overgenomen n.a.v. de training in oktober het logo van
Centrum voor Nascholing is blijven staan. De MIE-trainers overwegen om
deze training in hun vaste aanbod op te nemen, vertelden ze vandaag.
Dan kom je misschien ons logo straks in heel Malawi tegen, dat zou
zomaar kunnen. Het aanpassen van materiaal naar de eigen context, de
doelgroep, de datum, het is geen vanzelfsprekendheid.

Deze groep is iets kleiner dan vorige week, in totaal zo’n 26
personen. Wij kennen hier niemand en dan merk je ineens het verschil
in contact met de groep als je in een observerende en coachende rol
zit. Vorige week in Embangweni kenden we een groot aantal mensen van
vorige reizen en waren wij degenen die de Malawiaanse trainers de weg
wezen, aan mensen voorstelden, de dingen hielpen regelen, enz. Nu
staan we veel meer aan de zijlijn en is het ook lastiger om contact te
maken, omdat je niet voor de groep staat. Ik ben benieuwd of dat nog
verandert in de loop van de week.